Startup koji podržava Bill Gates saopštio je da globalna groznica za zakopanim vodonikom uzima maha.
Mnogi vide vodonik kao gorivo budućnosti. Taj plin mogao bi da bude ključ za postizanje nultih emisija globalne privrede, jer kad se koristi u industrijskim procesima ili kao gorivo, ne proizvodi CO2.
Koloma, američka startup kompanija koju podržavaju milijarderi Bill Gates i Jeff Bezos, saopštila da želi da iskoristi stručnost koja je tradicionalno služila industriji fosilnih goriva za pokretanje globalne groznice za zakopanim vodonikom.
Geološki vodonik – ponekad poznat kao bijeli, zlatni ili prirodni vodonik – odnosi se na gas vodonik koji se nalazi u svom prirodnom obliku ispod površine Zemlje. Smatra se da se proizvodi reakcijom visoke temperature između vode i minerala bogatih gvožđem, prenio je Blic.
Ogroman porast broja kompanija koje aktivno tragaju za geološkim nalazištima vodonika poslednjih godina podstakao je analitičare u Rystad Energyju da opisuju tu potragu kao „groznicu bijelog zlata“.
Ova nada dolazi u trenutku kada se traži način oko iskorištavanja potencijala čiste energije geološkog vodonika, dugo zanemarenog resursa za koji zagovornici kažu da bi mogao da igra ključnu ulogu u prelasku sa fosilnih goriva.
Pete Johnson, izvršni direktor i suosnivač Koloma, rekao je za CNBC da je geološki vodonik u osnovi posao istraživanja i proizvodnje.
– Možemo da koristimo stručnost i pružaoce usluga koji su tradicionalno služili industriji nafte, gasa i rudarstva i brzo ih pokrenuti u otkrivanju resursa bez ugljenika. Korištenje i modifikovanje onoga što već postoji omogućit će nam da brže razvijemo industriju – rekao je on.
Sa sjedištem u Denveru u Koloradu, Koloma je prikupila više od 305 miliona dolara otkako je osnovana prije samo nekoliko godina, rekli su iz kompanije za CNBC.
Podržavaoci startupa uključuju američku firmu rizičnog kapitala Khosla Ventures, Amazon's Climate Pledge Fund, United Airlines i Breakthrough Energi Ventures, fond za klimu i tehnologiju koji je osnovao Bill Gates 2015. godine.
Tu su i investitori Ray Dalio iz Bridgevater Associatesa, Richard Branson iz Virgin grupe i Jack Ma iz Alibabe.
Potencijal koji mijenja pravila igre
Istraživački napori za izvor energije sa niskim sadržajem ugljenika trenutno su u toku u SAD, Kanadi, Australiji, Francuskoj, Španiji, Kolumbiji, Južnoj Koreji i drugima.
– Geološki vodonik bi trebalo da ima veoma nizak uticaj ugljenika, ali i mali otisak zemlje i veoma mali uticaj na vodu – rekao je Johnson.
Upitan o izgledima za industriju koja se brzo razvija, Džonson je rekao da bi neiskorišteni geološki resursi vodonika u SAD mogli da igraju značajnu ulogu u naporima zemlje za dekarbonizaciju.
– Geološki resursi vodonika u SAD će nam omogućiti da povećamo našu domaću proizvodnju amonijaka i postanemo neto izvoznik, čak i kada dramatično smanjimo ugljenični otisak proizvoda – dodao je on.
Predstoje izazovi
Vodonik se već dugo smatra jednim od mnogih potencijalnih izvora energije koji bi mogli da igraju značajnu ulogu u energetskoj tranziciji, ali većina se proizvodi korištenjem fosilnih goriva kao što su ugalj i prirodni gas kroz proces koji generiše značajne emisije gasova staklene bašte. U ovom kontekstu je zamah rastao u odnosu na potencijal geološkog vodonika.
Geoffrei Ellis, istraživački geolog u Programu energetskih resursa američkog Geološkog zavoda (USGS), rekao je za CNBC ranije ove godine da bi mogla postojati ogromna količina prirodnog vodonika zakopana u podzemnim rezervoarima širom svijeta.
Elis je rekao da bi samo mali procenat geološkog oporavka vodonika mogao biti dovoljan da zadovolji svu projektovanu potražnju za 200 godina.
Nisu svi uvjereni u to da je to potencijal čiste energije.
Koalicija za nauku o vodoniku, grupa akademika, naučnika i inženjera saopštila je da geološka otkrića vodonika trenutno snabdijevaju svijet sa manje dnevne energije nego što to čini jedna vetroturbina.
Štaviše, koalicija kaže da postoji zabrinutost za životnu sredinu u vezi sa procesom ekstrakcije, a izazovi transporta i distribucije znače da se geološki vodonik vjerovatno neće naći tamo gdje je najpotrebniji.
Johnson iz Kolome je rekao da, iako je to još mnogo prepreka koje treba prevazići, kompanija je „veoma dobro kapitalizovana, što nam omogućava da prihvatimo ove izazove na pravi način, promišljeno i strpljivo“.
– Koloma ima sreću što ima podršku različitih investitora, neki koji su više fokusirani na prednosti tehnologije i podataka [koje]Koloma gradi, neki koji vide ogromne potencijalne povrate otkrića velikih resursa, a drugi koji su najentuzijastičniji za preuzimanje pozicija oko cijene jeftinih proizvoda derivata sa niskim sadržajem ugljenika koji mogu da koriste geološki vodonik – rekao je Johnson.
– Kao i sa svakim istraživačkim poslom i bilo kojom novom tehnologijom, još uvijek imamo mnogo izazova koje treba da prevaziđemo kako bismo otključali potencijal geološkog vodonika – dodao je on.
