Evropski proizvođači automobila suočavaju se s ozbiljnim viškom kapaciteta, a analitičari upozoravaju da bi narednih godina čak osam fabrika moglo biti u opasnosti od zatvaranja.
Evropska automobilska industrija ulazi u jednu od najtežih faza u posljednjim decenijama. Prema analizama koje prenosi specijalizirani portal Automotive Logistics, proizvođači i logističke kompanije suočavaju se s takozvanom “krizom kapaciteta”, koja bi mogla dovesti do gašenja dijela proizvodnih pogona širom kontinenta.
Koje kompanije su pogođene
Neke kompanije već su pokrenule konkretne planove restrukturiranja. Tako je Volkswagen prošle godine najavio zatvaranje tri fabrike u Njemačkoj, uz niz mjera smanjenja troškova, uključujući otpuštanja radnika i smanjenje plata za 10 posto na nivou cijele kompanije.
Istovremeno, proizvođači automobila već poduzimaju praktične korake ka smanjenju proizvodnje – Stellantis, Volkswagen i Ford privremeno obustavljaju rad u više fabrika širom Evrope zbog pada potražnje i rasta zaliha vozila.
Višak kapaciteta, a slaba potražnja
Prema procjenama konsultantske kuće AlixPartners, iskorištenost proizvodnih kapaciteta u evropskoj automobilskoj industriji pala je na oko 55 posto, što se smatra ekonomski neodrživim nivoom.
Industrija je decenijama bila prilagođena masovnoj proizvodnji automobila s motorima s unutrašnjim sagorijevanjem, dok se tržište danas znatno sporije prilagođava električnim vozilima nego što su proizvođači očekivali.
Iako se prelazak na električna vozila često navodi kao glavni razlog problema, analitičari ističu da je stvarni uzrok kombinacija više faktora: pad ukupne potražnje, rast troškova proizvodnje u Evropi, te snažna konkurencija iz Kine.
Kineski proizvođači dodatno pojačavaju pritisak
Kineski brendovi automobila ubrzano osvajaju evropsko tržište zahvaljujući znatno nižim troškovima proizvodnje. Prema procjenama, njihov tržišni udio u Evropi mogao bi se udvostručiti do kraja decenije, što dodatno ugrožava evropske proizvođače.
Istovremeno, evropske fabrike suočavaju se s visokim cijenama energije, strožim ekološkim propisima i velikim investicijama potrebnim za prelazak na novu tehnologiju, što smanjuje njihovu konkurentnost.
“Do osam fabrika u riziku”, ali bez konkretnih imena
Analitičari upozoravaju da bi, ukoliko se trendovi nastave, do osam automobilskih fabrika u Evropi moglo biti u riziku od zatvaranja u narednim godinama. Važno je naglasiti da se ne radi o službenoj listi konkretnih pogona, već o procjeni potencijalnog viška kapaciteta na nivou cijele industrije.
Neki proizvođači već su najavili smanjenje proizvodnje, privremene obustave rada ili restrukturiranje, dok su pojedini pogoni u Evropi već zatvoreni ili su pred zatvaranjem. To dodatno potvrđuje dubinu krize kroz koju sektor prolazi.
Posljedice i za logistiku i dobavljače
Problemi ne pogađaju samo proizvođače automobila, već i cijeli lanac dobavljača i logističkih kompanija. Smanjenje proizvodnje znači manji obim transporta, skladištenja i distribucije, što dovodi do dodatnog pritiska na kompanije koje posluju uz automobilsku industriju.
Stručnjaci upozoravaju da će se bez značajnih promjena – bilo kroz konsolidaciju, državne intervencije ili prilagođavanje regulatornog okvira – pritisak na zatvaranje pogona nastaviti i u narednim godinama.
Ključna tema za evropsku ekonomiju
Sudbina automobilske industrije ima šire implikacije za evropsku ekonomiju, jer je riječ o sektoru koji zapošljava milione ljudi i ima ključnu ulogu u izvozu i industrijskoj proizvodnji. Upravo zato se pitanje viška kapaciteta i mogućih zatvaranja fabrika sve češće opisuje kao jedno od najvažnijih ekonomskih pitanja u Evropi u narednom periodu.
