Grčka, Izrael i Kipar potpisale su danas sporazum o izgradnji podvodnog gasovoda „Istmed“ koji bi trebalo da prenosi gas od jugoistočnog Mediterana do kontinentalne Evrope.
Gasovod, dugačak 1.900 kilometara, trebalo bi da predstavlja alternativni izvor gasa za Evropu, koja uglavnom zavisi od snabdjevanja iz Rusije i kavkaskog regiona, prenosi AP.
Grčki premijer Kirijakos Micotakis, koji je prisustvovao potpisivanju sporazuma, zajedno sa izraelskim premijerom Benjaminom Netanijahuom i kiparskim predsjednikom Nikosom Anastasijadesom, rekao je da će gasovod ponuditi Evropi „bolju fleksibilnost i nezavisnost u izvorima energije“.
U projekat bi mogao da bude uključen gas koji bi se izvlačio iz budućeg nalazišta gasa u vodama kod Kipra i Grčke, gdje se trenutno vrše istraživanja.
Predsjednik Kipra Nikos Anastasijades rekao je da gasovod potvrđuje da Grčka i Kipar imaju suverena prava u vodama koje su im dodijeljene po međunarodnom pravu.
„Ova saradnja koju razvijamo nije direktno usmjerena protiv neke treće zemlje. Naprotiv, koja god zemlja poželi može da se pridruži, a podrazumijeva se da prihvati osnovne principe međunarodnog prava i u potpunosti poštuje suverena prava i teritorijalni integritet nezavisnih zemalja“, rekao je Anastasijades.
Netanijahu je nakon potpisivanja rekao da bi Izrael trebalo da postane „moćna kuća energetike“ sa svojim podvodnim rezervama gasa i dodao da su tri zemlje „večeras osnovale savez od velikog značaja“ koji će pojačati regionalnu stabilnost.
Izraelski ministar energetike Juval Stajnic rekao je da će izgradnja gasovoda Istmed trajati sedam godina, kao i da je njegova prednost to što je „manje ranjiv“ na sabotažu i jer ne prelazi mnoge državne granice kako bi stigao do tržišta.
Projekat vrijedan oko šest milijardi eura, mogao bi da zadovolji oko 10 odsto potreba EU za prirodnim gasom, međutim ta ideja je opterećena političkim i logističkim preprekama, prije svega zbog tenzija između Grčke i Kipra sa Turskom oko iskopavanja u vodama kod Kipra.
Gasovod će se protezati od kopnenih rezervi Izraela iz Levantinskog basena do Kipra, grčkog ostrva Krit i grčkog kopna, a jedan dio koji bi išao preko kopna ka sjeverozapadu Grčke i drugi planirani podmorski naftovod prevozili bi gas do Italije.
Tim podvodnim gasovodom, koji bi trebalo da bude dugačak 1.900 kilometara, zemni gas iz Izraela trebalo bi da stigne do Evrope, piše Deutsche Welle.
Najvažnija zemlja-odrednica je Italija, ali i zemlje jugoistočne Evrope žele da profitiraju od projekta.
To bi trebalo da bude „najduži podvodni gasovod na svijetu“, pišu atinske „Novine urednika“.
Kako se navodi, već godinama se Grčka, Kipar i Turska spore oko prava na eksploataciju nalazišta gasa u istočnom Sredozemlju.
Krajem 2019, Libija i Turska potpisale su sporazum po kojem je njihova zajednička privredna zona formirana u skladu s njihovim željama i kojim su one među sobom podijelile veliki dio istočnog Egejskog mora, prenijela je agencija Tanjug.
